Σιδηροπενική αναιμία

Η αναιμία από έλλειψη σιδήρου είναι παγκοσμίως η πιο συχνή αναιμία αποτελώντας το 80% όλων των αναιμιών. Οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι η πιο συχνά προσβαλλόμενη ομάδα πληθυσμού.

Τι ορίζουμε όμως ως αναιμία και τι ως σιδηροπενία?

Αναιμία είναι η μείωση της τιμής της αιμοσφαιρίνης στο αίμα ,ενώ σιδηροπενία είναι η ελάττωση των αποθεμάτων σιδήρου στον οργανισμό. Η αιμοσφαιρίνη είναι πρωτεΐνη που χρειάζεται τον σίδηρο ,για να μεταφέρει οξυγόνο στους ιστούς του σώματος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα όρια αναφοράς για τον καθορισμό της αναιμίας διαφέρουν ανάλογα με το φύλο.

Ποιες είναι οι αιτίες της έλλειψης σιδήρου?

• Ελλιπής διατροφή( π.χ. χορτοφάγοι)

• Διαταραχή της απορρόφησης του σιδήρου λόγω γαστρεκτομής, συνδρόμων δυσαπορρόφησης , φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου

• Απώλειες αίματος ,για παράδειγμα απώλεια αίματος από το γαστρεντερικό(πολύποδες, καρκίνοι, αιμορροΐδες ),ουροποιογεννητικό.

• Αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο, για παράδειγμα κατά την ανάπτυξη, την κύηση κτλ.

Ποια συμπτώματα υπάρχουν κατά την έλλειψη σιδήρου?

Κόπωση , ενδεχομένως δύσπνοια, ιδίως αν συνυπάρχει αναιμία, αδυναμία συγκέντρωσης ,πονοκέφαλοι, ευθραυστότητα τριχών ή τριχόπτωση ,εύθραυστα νύχια, επιδείνωση καρδιακής ανεπάρκειας ,γωνιακή χειλίτιδα κ.ά..

Πώς διαγιγνώσκεται η σιδηροπενία?

Η έλλειψη σιδήρου διαγιγνώσκεται με έναν απλό βιοχημικό έλεγχο που περιλαμβάνει τη μέτρηση σιδήρου ορού και φερριτίνης. Η μέτρηση μόνο του σιδήρου στον ορό είναι λάθος ,σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες οδηγίες και δεν έχει πλέον διαγνωστική αξία. Τυχόν αναιμία ανευρίσκεται εύκολα με μια απλή γενική αίματος. Η διαφορική διάγνωση μιας αναιμίας που ανευρίσκεται στη γενική αίματος αποτελεί έργο του ιατρού σας.

Πώς αντιμετωπίζεται η ανεπάρκεια σιδήρου?

Χορηγείται σίδηρος από το στόμα. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι ο σίδηρος απορροφάται καλύτερα με άδειο στομάχι ,εφόσον ο ασθενής μπορεί να το ανεχτεί ,ενώ η διάρκεια της θεραπείας είναι τουλάχιστον 3 με 6 μήνες. Ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η δυσκοιλιότητα ή διάρροια, ο χρωματισμός των κοπράνων με μαύρο χρώμα κ.ά. Ενδοφλέβια χορήγηση γίνεται σε σπάνιες περιπτώσεις, όπου δεν είναι δυνατή η απορρόφηση του σιδήρου από το γαστρεντερικό σύστημα κι αυτό γιατί η ενδοφλέβια χορήγηση σιδήρου συνδέεται αρκετές φορές με αναφυλακτικές αντιδράσεις και χρειάζεται ιατρική παρακολούθηση. Σημαντική πηγή σιδήρου στις τροφές αποτελούν τα όσπρια, ιδιαίτερα οι φακές, το κόκκινο κρέας, το συκώτι κ.ά.

Τέλος, πρέπει να τονιστεί ότι σε μεγαλύτερες ηλικίες είναι πολύ μεγάλο λάθος να αποδίδονται οι αναιμίες ελαφρά καρδία σε έλλειψη σιδήρου και να αρχίζει η χορήγηση σιδήρου με στόχο την αποκατάσταση των αποθεμάτων του στον οργανισμό, χωρίς να γίνεται ,προηγουμένως ,έλεγχος για τυχόν αιμορραγίες στο γαστρεντερικό ή ουροποιογεννητικό σύστημα, κάτι που αλλάζει άρδην τον τρόπο θεραπευτικής αντιμετώπισής τους.